Uitkomsten nieuw burgeronderzoek gepresenteerd bij aftrap 'Nederland Vleesland'

De vleessector gaf op 1 september 2022 de aftrap voor de maatschappelijke dialoog onder de noemer ‘Nederland Vleesland, waar smaken verschillen’. Tijdens de bijeenkomst presenteerde POV-voorzitter Linda Verriet enkele resultaten uit een nieuw burgeronderzoek. POV liet afgelopen zomer opnieuw onderzoek uitvoeren naar de percepties en opinies van de Nederlandse bevolking ten aanzien van de varkenssector, vlees en vleesvervangers. 

Met de lancering van Nederland Vleesland treden zes partners in de vleesketen, waaronder POV, samen en proactief naar buiten. 
 

POV liet in januari 2021 voor het eerst een uitgebreid opinieonderzoek uitvoeren onder burgers van Nederland. Toen hebben meer dan 2.100 Nederlanders meegedaan. Dat onderzoek telde 157 vragen. Deze zomer hebben 1.531 respondenten meegedaan. Het betrof een onderzoek met 115 vragen. 

Hieronder de uitkomsten die zijn gepresenteerd bij de lancering van Nederland Vleesland.

Hoeveel mensen in Nederland eten vlees, denkt u? POV liet een onderzoeksbureau deze vraag in de afgelopen stellen aan Nederlanders. Uit het gewogen gemiddelde van alle antwoorden komt 72%. Nederland denkt dat 72% van de bevolking vlees eet. En dat een kleine 30 procent inmiddels vegetariër is, of veganist.

Dit idee klopt niet. Uit onderzoek blijkt namelijk dat 5 procent van de Nederlanders geen vlees eet. Dit percentage werd voorgelegd aan de Nederlanders. Hadden zij dit verwacht? 80% van de respondenten had het aantal vegetariërs veel hoger of hoger ingeschat.

Er zit dus een grote discrepantie tussen beeld en werkelijkheid ten aanzien van het aantal mensen dat vlees eet.

Wat is de belangrijkste reden dat mensen vlees eten? Mensen vinden vlees vooral lekker. En mensen geven aan met vlees een gevarieerde hoeveelheid voedingsstoffen binnen te krijgen. Anderhalf jaar geleden werd dezelfde vraag gesteld. Er is hier weinig veranderd. Ook toen scoorde “Ik vind het lekker” veruit het hoogste.

Volgens sommige partijen, zoals vega-organisaties en sommige NGO’s, is het eten van vlees fout. Vrijwel dagelijks zien wij hun standpunten in de media en in reclameblokken op TV. Met campagnes proberen zij mensen ervan te overtuigen dat het eten van vlees ongezond is, slecht voor het milieu en niet meer van deze tijd. Zij doen er alles aan om ‘vleesschaamte’ te creëren. Slagen zij daarin?

Een klein percentage, 7 procent van de ondervraagden, zegt zich inderdaad te schamen voor het eten van vlees. Veruit de meeste Nederlanders - 80% - schaamt zich beslist niet.

Heeft u een enig idee hoeveel mensen zich schamen voor het maken van een vliegreis? Ook hier werden de respondenten op bevraagd. 15% van de Nederlanders heeft ‘vliegschaamte’ en 55% heeft daar zeker geen last van. De anderen reageren neutraal.

Nederlanders hebben een stuk meer ‘vliegschaamte’ dan ‘vleesschaamte’. Ter vergelijk: voor één retourtje Griekenland met het vliegtuig, kun je een jaar lang 1 kilo varkensvlees per week eten.   

Vlees en vegetarische alternatieven worden vaak met elkaar vergeleken qua milieu-impact en gezondheid. Wij zien dan dat bij die vergelijkingen vaak gewerkt wordt met gezonde vleesvervangers. Gezonde vleesvervangers zijn volgens het Voedingscentrum: eieren, peulvruchten, tofu of tempé. Maar wordt hier in de praktijk ook voor gekozen? Of kiezen mensen een product uit de categorie fabrieksvoedsel met teveel zout en vet?

De kant-en-klare producten worden veruit het meeste gegeten, blijkt uit ons onderzoek. Kant-en-klare vega-producten zijn volgens het Voedingscentrum vaak niet zo gezond.

Wij vroegen Nederlanders wat zij denken dat gezonder is: een gewone varkensschnitzel of de vegetarische variant. De gewone varkensschnitzel is volgens 43% van de respondenten gezonder. 16% denkt dat de vegetarische variant gezonder is. Anderen hebben geen idee.

In dit geval wint de gewone varkensschnitzel. De AH Varkensschnitzel valt in de Schijf van Vijf en draagt bij aan een gezonde dagelijkse voeding. De vegetarische variant van de Vegetarische Slager valt daarentegen buiten de Schijf van Vijf. De gewone varkensschnitzel scoort beter op voedingswaarden.

Wij vroegen Nederlanders hoe zij denken over de klimaatimpact van producten. Is een vegetarisch kant-en-klaar product volgens u beter voor het milieu (CO2-uitstoot) dan varkensvlees? De meeste mensen hebben geen idee. Verder zijn er iets meer mensen die denken dat varkensvlees beter scoort op milieu-aspecten dan kant-en-klare vleesvervangers.

De varkenshouderij werkt er hard aan om de CO2-voetafdruk te verlagen. Op dit moment lukt het een groep varkenshouders al om eenzelfde CO2-voetafdruk te realiseren als vleesvervangers.

In de komende maanden laten wij de vergelijkende onderzoeken doorrekenen. Publicaties hierover zullen op Nederland Vleesland worden gezet. 

Nederland kent een lange historie van het houden van varkens. Vindt u dat er plek moet blijven voor de varkenssector/varkensboer in onze samenleving? Ruim 70 procent van de Nederlanders zegt ‘zeker’ of ‘zeer zeker’.

Als we kijken naar de achterbannen van politieke partijen, dan zien we verschillen in draagvlak voor de varkenshouderij. De achterbannen van DENK, Partij voor de Dieren en Volt Nederland hebben minder met onze varkenshouderij. De achterban van veel andere partijen vinden in hogere mate dat er plek moet blijven voor onze houderij. 

Tot slot

Beeldvorming en werkelijkheid liggen geregeld verder uiteen. U zag in deze presentatie enkele voorbeelden. Nederland Vleesland wil dat Nederlanders hun keuzes maken op basis van de werkelijkheid en niet op onjuiste beeldvorming. 

Naar overzicht